Širom sveta danas se obeležava Međunarodni dan sećanja na žrtve Holokausta u znak sećanja na dan kada je 1945. godine oslobođen Auschwitz, najzloglasniji logor smrti u porobljenoj Evropi.
Ustanovljen je 1. novembra 2005. godine rezolucijom Generalne skupštine Ujedinjenih naroda, a u znak sećanja na dan kada su vojnici sovjetske Crvene armije oslobodili Auschwitz. Opredeljujući se za dan oslobođenja Auschwitza, Generalna skupština UN-a rukovodila se potrebom reafirmacije ljudskih prava, prevencije i kažnjavanja zločina genocida, kao i stalno prisutne opasnosti od rasne, nacionalne i vjerske mržnje zasnovanih na predrasudama.
I generalni sekretar UN-a Antonio Guterres osudio je oživljavanje antisemitizma i pozvao ljude širom sveta da “čvrsto stanu protiv mržnje i netrpeljivosti bilo gde”.
Guterres je na komemoraciji žrtvama nacističkog holokausta u Park East Synagogue u New Yorku, ceremoniji koja je ove godine održana virtuelno zbog pandemije COVID-19, poručio da ga je uznemirilo kada je saznao da je jedva polovina odraslih širom sveta čula za Holokaust, u kojem je ubijeno šest miliona Jevreja, kao i milioni pripadnika drugih nacija tokom Drugog svetskog rata, a da je nedostatak znanja među mladim generacijama “još gori”. “Naš odgovor na neznanje mora biti obrazovanje. Vlade svuda imaju odgovornost da podučavaju o užasima holokausta”, izjavio je Guterres.
PLAN NACISTA
“Plan nacista je predviđao nestanak Roma i Jevreja iz rasnih razloga, a ne kao ideoloških protivnika ili neprijatelja Nemačke. Deportacija Roma trajala je u periodu između februara 1943. i jula 1944. godine. Kao posledica organizovanog pogroma, u okviru logora smrti Aušvic – Birkenau do 2. Avgusta 1944. godine funkcionisao je podlogor za Rome – Zigeunerlager. Zatočeni Romi poticali su sa teritorija Nemačke, kao i okupiranih država poput Austrije, Čehoslovačke, Poljske, Francuske, Jugoslavije, Belgije, ali i sa područja Norveške, Španije i okupiranog dela Sovjetskog Saveza. Tokom navedenog perioda, u Zigeunerlager zatočeno je više od 23. 000 Roma, od kojih je oko 20. 000 likvidirano. U razdoblju između maja 1943. i avgusta 1944. godine, na čelu Zigeunerlagera nalazio se zloglasni „lekar” Jozef Mengele koji je vršio organizovane eksperimente nad Romima, a posebno nad decom. Manje je poznato da su Romi bili primorani da na vidnom mestu na svojoj garderobi nose oznake u obliku crnog trougla. Bivši kancelar Nemačke Vili Brant svojevremeno je izneo podatak da je tokom Drugog svetskog rata pobijeno pola miliona Roma, ali najnoviji podaci govore o preko 1, 2 miliona žrtava.Najviše Roma pobijeno je u Nemačkoj, a zatim na području Nezavisne države Hrvatske. Procenjeno je da je na području bivše Kraljevine Jugoslavije bilo oko 300. 000 Roma, od kojih je polovina pobijena pre ili u toku deportacije, kao i u koncentracionim logorima. U Srbiji je od nacista stradalo oko 46. 000 Roma, a u NDH 80 000. Najveće stradanje Roma na teritoriji okupirane Srbije u Drugom svetskom ratu odigralo se tokom oktobra 1941. godine kada su nemačke okupacione snage, u saradnji sa srpskim kvislinškim vlastima, sprovele masovne pogrome nad civilnim stanovništvom u Kraljevu i Kragujevcu u znak odmazde zbog likvidacije više pripadnika Vermahta od strane komunista. Među više hiljada nedužnih civila stradalih u ovom masovnim zločinima nalazio se i veliki broj Roma. U Holokaustu tokom Drugog svetskog rata stradalo je milion i 200 hiljada Roma, više od polovine njihovog tadašnjeg broja u Evropi. Nakon Jevreja, Romi su bili drugi na spisku za nacističko sistematsko istrebljivanje. Uprkos svemu, Rome i danas često proganjaju. Svaki progon, diskriminacija i nasilje jesu dokaz da svet još nije srcem i umom prihvatio istinu o holokaustu Roma”.
Comments are closed.