Naseobina varoši na obalama reke Vlasine prvi put
se u pisanim izvorima spominje u starom turskom popisu iz 1516 godine. Turci ga tada nazivaju „Vlašo-tinac“ i upisuju ga u satav „Sofijskog sandžaka“. U 16. veku ono ima 600
stanovnika u oko 70 kuća.
Mnogo godina kasnije 1878 godine proglašeno je za sedište sreza i varošicu, a tada je Vlasotince imalo 519 kuća sa 2626 stanovnika.
O izuzetno lepoj maloj varoši na obalama planinske reke Vlasine pisali su mnogi putopisci, a najlepše beleške ostavio je za sobom pesnik Milan Rakić.
Danas je Vlasotince moderno opštinsko središte.
Vlasotinčani ili „Rosuljci“ kako ih popularno nazivaju u „Leskovačkoj kotlini“ su vrlo gostoljubivi i duhoviti. Pamtimo ih kao svojevremeno pobednike „Turnira duhovitosti“ u organizaciji nekadašnjeg dnevnog lista „Ekspres politika“iz 1975 godine.
U „tursko doba“, Turci su ih se puno plašili,posebno njihovih „tojagaša“ pred početak Balkanskih ratova 1912.godine. Bežeći od njih sakrili su se u obližnji grad Leskovac, dvadesetak kilometara udaljenog od ove varoši.
Danas je Vlasotince moderno opštinsko sedište sa 29.893 stanovnika po poslednjem popisu iz 2022.godine, i 48 naseljenih mesta, sa oko 4900 domaćinstva, smešteno na obe
obale planinske reke Vlasine,a na području njenog donjeg i srednjeg sliva.
Nakon velikih poplava iz 1988 godine opština Vlasotince se naglo razvija u moderno privredno i poljoprivredno središte.
Među poljoprivrednim proizvođačima posebno se izdvajaju vinari i vinogradari ovoga kraja.
Vinopije se sa setom sećaju vinca iz Vlasotinca : „Plemenka“, „Ružica“ , „Grom“ i „Biserka“.
Još davne 1923 vinari i vinogradari ovoga kraja podno planinskog masiva Čemernika udružuju se u zadrugu vinara „Vinarska“ iz Vlasotinca. Mnogo godina kasnije udruženi vinari
pokreću jedinstvenu turističko-privrednu manifestaciju „Vinski bal“.Zadruga je zbog loše privatizacije otišla u zaborav a Vinski Bal je ove 2023.godine imao 37-o izvođenje,doduše u
skraćenoj varijanti zbog nedostatka para.
Početkom septembra je ranijih godina u ovdašnjim hotelima „Grozd“ i Novi Zemun“ teško bilo doći do slobodnog mesta. Tada se u okviru „Vinskog bala“ birali najbolji vinari i
vinoigradari tokom godine, birala se „Mis-vina“, kao i „Кnez kneževvine vlasotinačke“.
Međutim ove 2023.godiene birale se samo „Vinogradarske vile“ takozvane „pudarke“ čuvarke zrelog grožđa.
Ovde u ovom mestu poznati srpski humorista Siniša Pavić snimio je više zanimljivih scena iz serija „Vruć vetar“, “Srećni ljudi“ i više puta reprizirani „Bolji život“, i danas
turisti obilaze čuveni „Gavrin mlin“, danas gradsku kafanu, ili obližnji trgovački- zanatski kvart u kojima je tv-junak Borivoje Šurdilović, navodno započinjao svoje berberske dane.
Vlasotince ima uređenio kupalište kod brane na reci Vlasini u cetru grada. Tu se se ranije, po trđenju ljubaznih domaćina, sa zadovoljstvom svakog leta dok su bili deca kupala i dva
bivša srpska ministra i mnoge poznate srpske ličnosti. Danas se tu u poslednnjih nekoliko godina pliva za „Časni Bogojavljenski krst“ i za „Zlatno vinogradarsko burence“ na „Vinskom
balu. Reka Vlasina u gornjem toku obiluje ribom, pa je pastrmka vrlo često na meniju ovdašnjih restorana. U samom gradu u brojnim kafićima i restoranima preovladavaju domaća
vlasotinačka vina i rakije, kao i leskovački specijaliteti sa roštilja.
Dvadesetak kilometara iznad, odličnim asfaltnim putem duž živopisnog kanjona reke Vlasine stiže se na Vlasina Ridu u oekanu zelenila uz prelepo „Vlasinsko jezero“,biseru srpskog turizma.
Turisti namerniku pruža se mogućnost da usput svrati do par hotela ,ili da tu na živopisnoj
obali jezera kampuje u sosptvenoj režiji uz iznajmljeni šator, čamac i pribor za pecanje. Stariji deo vlasotinačke varoši obiluje kućama „Moravskog stila“ sa verandama.
U novijoj gradnji Vlasotinca dominira moderna arhiktetura sa lepo uređenim fasadama, a sobe se tamo u privatnoj režiji mogu iznajmiti po bagatelnoj ceni.
Ljubiteljima starine na raspolaganju je matični muzej i gradska biblioteka, sa bogato obnovljenm knjižnim lagerom zavičajnih izdanja.
Varoš Vlasotince je odlično povezana novoizgrađeniom saobraćajnicom sa autoputem Кoridora -10,svega 5 kilometara kao i dodatnih 15 kilometara sa gradom Leskovcem u njegovom
susedstvu.
Tomislav Stevanović
Comments are closed.